Тарих

Татарстан Республикасы дәүләт хакимиятенең дәүләт яшьләр сәясәте, физик тәрбия һәм спорт өлкәсендәге эшчәнлекне алып бара торган башкарма органы булып Татарстан Республикасы Яшьләр эшләре һәм спорт министрлыгы тора.

Безнең илдә яшьләр белән эшләү буенча башкарма хакимият органы булдыру кирәклеге хакында әле 90нчы еллар башында ук сөйли башладылар. Аларны СССРның кайбер өлкәләре, республикаларында булдыру буенча инициатор булып комсомол, балалар һәм яшьләр оешмалары торды. 1994 елга Россия Федерациясенең барлык регионнарында да диярлек яшьләр белән эшләү буенча органнар булдырылды.

Безнең республикада мондый структураны булдыру мөмкинлеге 1993 елның 19 октябрендә Югары Советның XVIII сессиясендә 1983-XII номерлы «Яшьләр турында» законын кабул итү белән барлыкка килде. 1993 елның 2 мартында «Татарстан Республикасы Балалар һәм яшьләр эшләре буенча дәүләт комитетын төзү турында» 1751- XII номерлы Татарстан Республикасы Югары Советы карары кабул ителде.

Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының 1994 елның 22 августында кабул ителгән 405 номерлы карары белән Татарстан Республикасы Балалар һәм яшьләр эшләре буенча дәүләт комитеты оештырылды.

Балалар һәм яшьләр эшләре буенча Татарстан Республикасы дәүләт комитетын Марат Мансур улы Бариев җитәкләде (1994 елның 8 маенда кул куелган VIII-381 номерлы Татарстан Республикасы Указы).

Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының 1994 елның 22 августында кабул ителгән «Балалар һәм яшьләр эшләре буенча Татарстан Республикасы Дәүләт комитеты турында» 405 номерлы карары тарафыннан яңа ведомствоның функцияләре, штат расписаниесе, бюджеты билгеләнде; Дәүләт комитеты турындагы Нигезләмә, ДК составы һәм Дәүләт Комитеты Коллегиясе турында Нигезләмә расланды.

Дәүләт комитеты Татарстан Республикасында яшьләр сәясәте өлкәсендә дәүләт көйләвен һәм тармакара координацияләүне башкара торган дәүләт идарәсенең беренче республика органы булды. Дәүләт комитеты системасына Татарстан Республикасы шәһәрләре һәм районнары администрацияләре башлыклары каршындагы яшьләр эшләре буенча органнар (бүлекләр, комитетлар, идарәләр), гамәлдә булган һәм дәүләт яшьләр сәясәтенең төп юнәлешләрен тормышка ашыру өчен Дәүләт комитеты тарафыннан булдырылган хезмәтләр һәм үзәкләр керә. Татарстан Республикасы Балалар һәм яшьләр эшләре дәүләт комитеты республика органнары системасында ныгый алды, федераль дәрәҗәдә һәм Россия Федерациясе регионнары арасында абруй казанды.

Татарстан Республикасында физик тәрбия һәм спорт белән идарә итү дәүләт органы функцияләрен төрле елларда түбәндәгеләр башкарды:

- 1923-1936 еллар – Физик тәрбия Югары Советы (1923-1925 еллар – Халык комиссарлары Советы каршында; 1925-1926 еллар – Үзәк башкарма Комитет каршында);

- 1936-1946 еллар – ТАССР Халык комиссарлары Советы каршындагы Физик тәрбия һәм спорт комитеты;

- 1946-1954 еллар – ТАССР Министрлар советы каршындагы Физик тәрбия һәм спорт эшләре комитеты;

- 1954-1959 еллар – ТАССР Министрлар советы каршындагы Физик тәрбия һәм спорт комитеты;

- 1959-1968 еллар – ТАССР Спорт җәмгыятьләре һәм оешмалары союзы советы;

- 1968-1986 еллар – ТАССР Министрлар советы каршындагы Физик тәрбия һәм спорт комитеты;

- 1986-1992 еллар – ТАССРның Физик тәрбия һәм спорт буенча дәүләт комитеты;

- 1992-1996 еллар –  Татарстан Республикасы Физик тәрбия һәм спорт буенча дәүләт комитеты;

- 1996-2001 еллар – Татарстан Республикасы Физик тәрбия, спорт һәм туризм буенча дәүләт комитеты.

2001 елда Татарстан Республикасы Дәүләт Советының 2001 елның 11 май аенда кабул ителгән 764 номерлы «Татарстан Республикасындагы кайбер Министрлыклар һәм Дәүләт Комитетларын төзү, юкка чыгару һәм яңадан кору турындагы» карары нигезендә, Татарстан Республикасы Балалар һәм яшьләр эшләре буенча  Дәүләт комитеты һәм Татарстан Республикасы Физик тәрбия, спорт һәм туризм Дәүләт комитетын бергә кушу нигезендә Татарстан Республикасы Яшьләр  эшләре һәм спорт министрлыгы төзелде.

2001 елның 11 маенда Татарстан Республикасы Президентының 782 номерлы Указы нигезендә беренче Татарстан Республикасының яшьләр эшләре һәм спорт министры итеп Марат Мансур улы Бариев билгеләнде.

 Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының «Татарстан Республикасы Президентының 2001 елның 16 июлендә кабул ителгән УП-611 номерлы «Татарстан Республикасының дәүләт идарәсе органнары эшчәнлеген камилләштерү буенча чаралар турында» Указын тормышка ашыру буенча чаралар күрү турында» Карары (2001 елның 3 августында кул куелган, 507 номерлы) нигезендә Яшьләр эшләре һәм спорт буенча идарә (бүлек) турында Нигезләмә расланды.

Эшчәнлекне оештыру өчен министрлык аппаратында 8 бүлек һәм 5 сектор булдырылды. Республика шәһәр һәм районнарында яшьләр сәясәте һәм спорт тармагындагы чараларны Министрлыкның структур (территориаль) бүлекчәләре: 31 бүлек, 14 идарә тормышка ашырды. Алар үзләре колачлаган территориядә дәүләтнең яшьләр сәясәтен, физик тәрбия һәм спортны тормышка ашырырга юнәлдерелгән иде.

Бүгенге көндә Татарстан Республикасы Яшьләр эшләре һәм спорт министрлыгы функцияләрен һәм бурычларын 13 структур бүлекчә (11 бүлек һәм 2 сектор), шулай ук ведомствога караган 24 республика учреждениесе (шуларның 10сы – яшьләр сәясәте өлкәсендә) тормышка ашыра. Татарстанның шәһәр һәм районнарында яшьләр сәясәте һәм спорт өлкәсендәге эшчәнлек муниципаль берәмлекләрнең Башкарма комитетлары каршындагы яшьләр эшләре, физик тәрбия һәм спорт органнары тарафыннан координацияләнә һәм тормышка ашырыла. Хәзерге вакытта яшьләр эшләре һәм спорт буенча 33 бүлек; яшьләр эшләре буенча 7 бүлек (шуларның 4е – Казан шәһәрендә); яшьләр эшләре буенча 2 идарә; яшьләр эшләре һәм спорт буенча 5 идарә; яшьләр эшләре буенча 1 Комитет эшләп килә.

Татарстан Республикасы Президентының 2005 елның 28 апрелендә кул куелган «Татарстан Республикасы дәүләт хакимиятенең башкарма органнары төзелеше турындагы»  УП-147 номерлы Указы нигезендә Татарстан Республикасын яңача оештыру юлы белән Татарстан Республикасы Яшьләр эшләре, спорт һәм туризм министрлыгы төзелде.

2003 елның 6 октябрендә «Россия Федерациясендә җирле үзидарәнең гомуми принциплары турында» 131-ФЗ номерлы Федераль законны һәм алга таба аның яңа редакцияләрен кабул иткәннән соң, Татарстан Республикасы Дәүләт Советы «Татарстан Республикасы муниципаль районнары һәм шәһәр округларының җирле үзидарә органнарына дәүләт яшьләр сәясәте өлкәсендә Татарстан Республикасының аерым дәүләт вәкаләтләрен бирү турында» Татарстан Республикасы Законын (2006 елның 7 апрелендә кабул ителгән 29 ЗРТ номерлы Законы) раслады. 2006 елның 7 декабрендә кул куелган «Татарстан Республикасы башкарма хакимияте органнары һәм муниципаль берәмлекләрнең җирле үзидарә органнары арасында социаль чыгымнарны финанслауда катнашуның региональ фондыннан бүлеп бирелгән субсидияләрне җирле бюджетлар тарафыннан куллануның нәтиҗәлелеген бәяләү индикаторлары турында килешүләр төзү тәртибен раслау турында» 603 номерлы Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты карарын үтәү йөзеннән эшчәнлекнең «Яшьләр сәясәте, физик тәрбия, спорт, туризм» төре буенча Килешү расланды. Әлеге Килешү предметы булып муниципаль районнар һәм шәһәрләр округлары бюджетлары тарафыннан социаль чыгымнарны финанслауда катнашуның региональ фондыннан бүлеп бирелгән субсидияләрне куллануның нәтиҗәлелеген бәяләү индикаторларының чик билгеләренә ирешү торды.

2006 елдан Министрлык эшендәге өстенлекле юнәлешнең берсе булып Казанда Бөтендөнья җәйге Универсиаданы үткәрүгә хокук яулау буенча гариза кампаниясенә әзерлек торды. 2008 елның 31 маенда Халыкара студентлар спорты федерациясе (FISU) әгъзалары 2013 елдагы XXVII Бөтендөнья җәйге универсиаданы Казан шәһәрендә үткәрү өчен тавыш бирде.

2010 елның май аенда Татарстан Республикасы Яшьләр эшләре, спорт һәм туризм министрлыгын Рафис Тимерхан улы Борһанов җитәкләде (ТР Президентының 2010 елның 24 маенда кул куйган УП-336 номерлы Указы).

Татарстан Республикасы Президентының 2014 елның 3 мартында кул куелган «Татарстан Республикасының Туризм буенча агентлыгы турында» УП-235 номерлы Указы нигезендә аерым ведомство – Татарстан Республикасы Туризм агентлыгы төзелде, аңа туризм өлкәсендәге идарә функцияләре бирелде.

Татарстан Республикасы Президентының 2014 елның 20 мартында кул куелган «Татарстан Республикасында дәүләт сатып алулары идарәсен һәм Татарстан Республикасы Туризм агентлыгын үзгәртеп кору турында» УП-286 номерлы Указы нигезендә Татарстан Республикасы Туризм буенча дәүләт комитеты төзелде. Шулай итеп, Татарстан Республикасы Яшьләр эшләре, спорт һәм туризм министрлыгын үзгәртеп кору нигезендә Татарстан Республикасы Яшьләр эшләре һәм спорт министрлыгы төзелде.

Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының 2005 елның 6 июлендә кабул ителгән 315 номерлы Карары тарафыннан расланган яңа Нигезләмә буенча (2014 елның 16 маенда кабул ителгән 325 номерлы редакциядә) Татарстан Республикасы Яшьләр эшләре һәм спорт министрлыгы түбәндәге төп функцияләрне тормышка ашыру буенча җавап тота:

- физик тәрбия һәм спорт өлкәсендәге идарә;

- физик тәрбия һәм спорт учреждениеләре инфраструктурасын үстерү өлкәсендә көйләү;

- физик тәрбия-сәламәтләндерү һәм спорт-массакүләм, шул исәптән республика һәм муниципальара чаралар, бөтенроссия һәм халыкара спорт чараларын һәм укыту-шөгыльләнү төркемнәрен оештыру белән идарә итү;

- Татарстан Республикасы спорт командаларын билгеләнгән тәртиптә әзерләүне һәм ярышларда аларның катнашуын тәэмин итү;

- дәүләт яшьләр сәясәтен тормышка ашыру өлкәсендә идарә.

Татарстан Республикасы Президентының 2014 елның 17 сентябрендә кул куйган УП-888 Указы нигезендә Татарстан Республикасы яшьләр эшләре һәм спорт министры итеп Владимир Александрович Леонов билгеләнде.

Соңгы яңарту: 2019 елның 20 сентябре, 17:54